za wikipedią
Żydzi w Bełzie
Po upadku Kaganatu Chazarskiego w końcu X w. do grodu przybyli pierwsi wyznawcy judaizmu, Karaimi, zajmujący się handlem. Pod koniec średniowiecza (ok. XIV w.) w Bełzie istniał kahał żydowski (aszkenazyjski). W 1665 gmina żydowska uzyskała równouprawnienie w prawach i obowiązkach miejskich[7].
W XIX w. Bełz zasłynął jako ośrodek chasydzki z własną dynastią cadyków, która nieformalnie przewodziła Żydom galicyjskim. Pierwszym Belzer Rebbe był Sholom Rokeach, zwany Sar Shalom (uczeń Jakuba Icchaka Horowica (hebr. יעקב יצחק הורוביץ) z Lublina), w latach 1817-1855. Kolejnymi Belzer Rebbe mieszkającymi w Bełzie byli: Yehoshua Rokeach (1855-1894), Yissachar Dov Rokeach (I) (1894-1926) i Aharon Rokeach (1926-1957), który w 1944 r. dotarł, via Budapeszt i Stambuł, do Palestyny, gdzie w mieście Tel Aviv odbudował bełską dynastię chasydzką. Obecny piąty Belzer Rebbe, Yissachar Dov Rokeach (II), urodzony w 1948 r. w Izraelu, mieszka w Jerozolimie[28].
…
Niemal wszyscy bełscy Żydzi opuścili miasto przed zajęciem go przez Niemców w 1939 uchodząc na ziemie zajęte przez ZSRR. Na ich miejsce okupant przesiedlił Żydów z okolicznych wsi, tworząc obóz pracy. 2 czerwca 1942 1 tys. osób wywieziono do obozu zagłady w Sobiborze; we wrześniu 1942 w ten sam sposób zgładzono dalszych 500 Żydów z Bełza.
Wielka Synagoga w Bełzie, wysadzona w powierze w 1942 przez Niemców.
Podobny los spotkał inne obiekty żydowskie.
Pozostała jedynie dawna bożnica towarzystwa dobroczynnego „Iszre Lew”
