(Браслаў, Браслав) Brasław, Ślady Polski na Białorusi, Muzeum Ottona Hedemanna

Brasław (Браслаў, Браслав), miasteczko przy granicy z Łotwą.
Oddalone 50km od Dyneburga, 170 km na północny wchód od Wilna.
Do Warszawy stąd aż 700 km.

Muzeum Ottona Hedemanna (Отана Гедэман) – polsko-białoruskiego etnografa, historyka, przyrodnika, pedagoga i badacza Naddźwinia.
Od 1922 roku pracował jako nauczyciel i mieszkał w Brasławiu i Druji.
W 1933 przeniósł się do Wilna.

Tablica pamiątkowa z 2012 na ścianie muzeum, jak widać w języku białoruskim.
Wewnątrz też dominuje j. białoruski

Jedna z historycznych tabliczek z numerem i mieszkańcem domu W Brasławiu.

Artykuł o Brasławie wydany w Polsce w 1846 roku.
na górze: „Pieczęć Magistratu Miasta R P Wolnego Brasławia Roku 1792”

Tu też herb miasta Brasławia

Najznamienitszy z obywateli Brasławia: Stanisław Narbutt (Станіслаў Нарбут).
Mój Ziomek Stanisław Narbutt

Kim był ten człowiek, którego szanują i pamiętają do dzisiaj na ziemi brasławskiej?

Nasza ziemia stała jego drugą ojczyzną, którą pokochał z całego serca.
Tu założył rodzinę, w Brasławiu urodziły się i wyrosły Jego dzieci i wnuki.
Swoją pracę zaczął od budowania szpitala, wspierał tę budowę własnymi pieniędzmi.
Po zakończeniu budowy szpitala miejskiego w 1907 roku Stanisław Narbutt pracował jako chirurg, walczył również z chorobami zakaźnymi, zmagał się z infekcjami, wysoką umieralnością dzieci.

Biednych leczył nieodpłatnie, czasami kupował im leki, osobiście odwiedzał tych chorych, którzy sami nie mogli przyjść do lekarza.W każdą porę roku, rano o świcie czy późno w nocy, niósł chorym pomoc i darzył nadzieją.

Pierwsza gazeta wydana w j. białoruskim.
a w niej Konstanty Kalinowski znany lokalnie jako Kastuś Kalinoŭski niepochlebnie wyraża się o braterskim narodzie ze wschodu.

Adam Mickiewicz jeszcze zwany polskim poetą, wspomniany z racji odwiedzin wuja, właściciela majątku Widze

Polski plan pobliskiej Druji

Polska gazeta „Na Szerokim Świecie” z lat 30tych sławiąca uroki okolic Brasławia

Kościół w pobliskich Widzach zniszczony w czasie I Wojny Światowej

Wspomnienie o generale Stanisławie Bułaku-Błachowiczu (Stanisłaŭ Bułak-Bałachovič, Станислав Никодимович Булак-Балахович)

i po polsku

Świadectwo Ukończenia Szkoły Rolniczej Sejmiku Brasławskiego w Opsie. Województwo Wileńskie. Powiat Brasławski.
Czas trwania nauki 11 miesięcy
Dymitrenko Jan

Prywatne Gimnazjum Koedukacyjne im. Stefana Batorego w Drui
typ humanistyczny, z pełnemi prawami gimnazjów państwowych
rok szkolny 1937/38
Korowacki Stanisław uczeń klasy trzeciej

Publiczna Szkoła Powszechna trzeciego stopnia Marszałka Józefa Piłsudzkiego w Drui
rok szkolny 1937/38
Juchniewiczowna Maria

Krótki katechizm dla białoruskich katolików, pisany chyba łacinką

tu mam wątpliwości łacinka czy j. polski

Kwity wydane przez Zarząd Gminny w Opsie

Do Pana Honornickiego Antoniego
Nakaz płatniczy nr. 440 na zapłacenie wyszczególnionych niżej danin publicznych (podatków gruntowych)
oraz wykonanie świadczeń w naturze na rok budżetowy 1939/40.

… dalej czytamy
…jest uprawniony do przemiału na potrzeby własnego gospodarstwa 30 kwintali zboża (żyta, pszenicy i jęczmienia)
bez uiszczenia od otrzymanej mąki i kaszy opłaty,
wprowadzonej ustawą z dnia 5 sierpnia 1938r.

Dowód tożsamości konia

kolejne przedwojenne pamiątki po mieszkańcach okolic Brasławia

Drużyna ratowników Polskiego Czerwonego Krzyża w Brasławiu.
20.04.1935 rok.

Kurs jajczarski w Brasławiu.
27-29.04.1928

Drużyna Ochotniczej Straży Pożarnej. Brasław, lata 30te.

Gablota poświęcona lokalnym mieszkańcom – ofiarom czerwonego terroru.
Min. pan w okularach:
Aleksander Milewicz, felczer z Brasławia.
Więzień GUłag 1944-1956. Zdjęcie wykonane w dniu wyjścia z obozu.
Z prawej decyzja wydana 3.08.1956 przez Sąd Najwyższy BSRR w Mińsku, o oddaleniu „zsyłki” z powodu braku dowodów i rehabilitacji Aleksandra Milewicza.

Józef Bujnowski

Szkołę powszechną ukończył w Brasławiu, a gimnazjum w 1929 w Dziśnie.
Studiował na Wydziale Humanistycznym Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie (tytuł magistra uzyskał w 1938), przewód doktorski pod kierownictwem prof. Manfreda Kridla przerwał wybuch II wojny światowej.
Debiutował w 1932 r. na łamach prasy jako poeta.
W latach 1935-1938 był nauczycielem języka polskiego w Brasławiu, gdzie wydał dwa tomiki poezji Piękny tor i Pięścią w twarz – kwiatami pod nogi. Brał udział w walkach obronnych po ataku Niemiec i Rosji na Polskę we wrześniu 1939 roku, pod Lwowem trafił do niewoli sowieckiej i został zesłany do obozu w Juchnowie.
Udało mu się zbiec, po czym udał się do Wilna gdzie publikował w Kurierze Wileńskim i zaangażował się konspiracyjny wileński Związek Walki Zbrojnej (ps. Walter, Alf, Wilk). W 1941 aresztowany, wywieziony do ZSRR i osadzony w więzieniu, a następnie zesłany do łagru pod Urżumem (obecnie w obwodzie kirowskim).
Po amnestii znalazł się w Armii gen. Andersa, uczestniczył w bitwie o Monte Cassino.
Po wojnie zamieszkał w Wielkiej Brytanii.
W 1956 r. uzyskał stopień doktora za rozprawę Kompozycja utworów dramatycznych Stanisława Wyspiańskiego.
W 1964 – uzyskał stopień doktora habilitowanego i w tym samym roku tytuł profesora nadzwyczajnego.
W 1969 r. został profesorem zwyczajnym (Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie).
W latach 1970-1978 wykładał historię literatury polskiej na Uniwersytecie w Amsterdamie.

Członek Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie (1964/1965 sekretarz generalny Towarzystwa).

Więcej o Józefie Bujnowskim:

Czesław Platt (1925-1997), polski matematyk profesor ur. w majątku Budziszcze powiat Brasławski.

Historia Oddziału
Oddział Polskiego Towarzystwa Matematycznego w Olsztynie powstał w 1973 roku z inicjatywy Kierownika ówczesnej Katedry Statystyki Matematycznej w Akademii Rolniczo-Technicznej, prof. dr. Czesława Platta.
Oddział i jego prezes, Prof. Platt odegrały znacząca rolę w integracji olsztyńskiego środowiska matematycznego.
Oddział systematyczne zapraszał do wygłoszenia odczytów wiodacych polskich matematyków, co w tamtych latach było jeszcze ważniejsze niż dziś.

Prezesami Oddziału byli kolejno:

Prof. dr Czesław Platt (1925-1995), prezes w latach 1973-1995, wybitny specjalista w obszarze zastosowań statystyki i rachunku prawdopodobieństwa w doświadczalnictwie zootechnicznym, rolniczym i rybackim, a także w problematyce geodezyjnej.
….

Dedykacja:
Brasławskiemu muzeum
urodzony we Brasławszczyźnie?
Czesław Platt
1 październik 1992 r.

Wydania białoruskiej Krynicy z 1925 i 1936