Ukraina, Tulczyn, Pałac Potockich

cytaty z:
http://www.wizyt.net/index.php?option=com_content&view=article&id=5501:jak-park-la-roche-w-tulczynie-zosta-parkiem-chorosze&catid=113:z-perspektywy-kresow-i-rp&Itemid=224

Tulczyn (ukr. Тульчин)

… pałac Stanisława Szczęsnego Potockiego jest największy nie tylko na Podolu, lecz także i na całej Ukrainie.
Podolski Wersal – tak nazywano wówczas olbrzymią rezydencję w Tulczynie.
No cóż, inaczej nie mogło być, ponieważ Stanisław Szczęsny był synem „małego króla na Rusi” Franciszka Salezego Potockiego, po którym odziedziczył spore majętności w Galicji, na Wołyniu i Podolu – w tym Tulczyn.
Na terenie jego majątków wówczas mieszkało ponad 400 tysięcy poddanych!
Jako chytry polityk i roztropny gospodarz Potocki o wiele razy powiększył i bez tego gigantyczny spadek ojcowski, stając się bodaj czy nie najbogatszym człowiekiem Rzeczypospolitej.

http://czarnota.org/_gallery/albums/2013a/2016_08_18_001_Ukraina_Tulczyn_-_Palac_Potockich_w_Tulczynie.jpg

Wkrótce po Konfederacji Barskiej i Koliszczyźnie Stanisław Szczęsny postanawia przenieść się z ojcowskiego Krystynopola do Tulczyna, gdzie rozpoczyna budowę monumentalnej rezydencji.
W ciągu siedmiu lat wznosił ją francuski architekt Lacroix.
W końcu, kiedy wszystkie prace były już skończone, nad głównym wejściem umieszczono napis w języku polskim: „Oby zawsze wolnych i cnotliwych był mieszkaniem, roku 1782 wystawiony”.
Duży cour d’honneur z okrągłym kwietnikiem po środku tworzył plac przed centralnym pałacem (długość 68 m) i bocznymi oficynami (długość 80 m), połączonymi ze sobą półokrągłymi krytymi galeriami.

http://czarnota.org/_gallery/albums/2013a/2016_08_18_003_Ukraina_Tulczyn_-_Palac_Potockich_w_Tulczynie.jpg

smaczna trawa wokół pałacu w Tulczynie

http://czarnota.org/_gallery/albums/2013a/2016_08_18_011_Ukraina_Tulczyn_-_Palac_Potockich_w_Tulczynie.jpg

główny hol pałacu

Vis-a-vis głównego wejścia do pałacu znajduje się centrum Tulczyna z kościołem zbudowanym …

dla Dominikanόw w 1784 roku na koszty Szczęsnego-Potockiego.
W ramach represji po powstaniu listopadowym w 1833 roku, klasztor dominikański został zlikwidowany, a świątynia została przekazana Cerkwi prawosławnej. Za czasόw władzy radzieckiej kościόł oraz klasztor podominikański zamieniono na magazyny oraz kantory; po II wojnie światowej świątynię zamieniono na szkołę muzyczną.

Świątynia zbudowana w stylu wczesnego klasycyzmu, murowana, trzynawowa, ośmosłupowa z pόłokrągłą apsydą, jednokopułowa bazylika z transeptem.

Wnętrze wykonano w systemie pełnego porządku korynckiego.

W latach 90-ch XX wieku świątynię podominikańską przekazano prawosławnym.

http://pallotyni.kiev.ua/pl/?g-111

O ile stan pałacu od frontu pozostawia smutne wrażenie, to idąc dalej widzimy, że jest znacznie gorzej.
http://czarnota.org/_gallery/albums/2013a/2016_08_18_010_Ukraina_Tulczyn_-_Palac_Potockich_w_Tulczynie.jpg

http://czarnota.org/_gallery/albums/2013a/2016_08_18_009_Ukraina_Tulczyn_-_Palac_Potockich_w_Tulczynie.jpg

Wyjście do pałacowych ogrodów

o Pałacu Potockich w Tulczynie z wikipedii

W dniu 17 maja 1787 roku w pałacu zatrzymał się król Stanisław August Poniatowski na cześć którego wydano obiad na 150 osób.
W pałacu było 100 sal, cenna biblioteka z dokumentami sięgającymi XIV i XV wieku, bogata kolekcja gobelinów i obrazów w tym m.in. Tycjan, Rembrandt, Rafael, Rubens, Van Dyck, Teniers.
Park otaczający rezydencję założono w 1793 roku według projektu Piotra Lenreau i nazywany był Chorosza od francuskiego La Roche.
Fronton pałacu łączył się widokową aleją z położonym w odległości 200 metrów kościołem zakonu dominikanów (aleja obecnie jest zabudowana)[2]. Na terenie pałacu tuż przed wizytą króla wybudowano też teatr.
W 1792 roku pałac stanowił główny ośrodek konfederacji targowickiej.
Od 1804 roku do końca życia w pałacu mieszkał Stanisław Trembecki.
Po śmieci Stanisława Szczęsnego Potockiego w 1809 roku rozpoczął się upadek rezydencji, która znalazła się w ręku jego trzeciej żony Zofii z Glavanich Czelicze (Pięknej Bitynki), a potem jego syna Mieczysława.
W 1843 roku pałac odwiedził Józef Ignacy Kraszewski.

Oficyna wschodnia pałacu.
Kręciło się tu trzech panów z taczką. Albo coś remontowali albo szabrowali. Ale raczej to pierwsze.

Oficyna od strony folwarku

o dziwo zachował się tu portyk (chyba tak to się nazywa) z herbem Potockich – Pilawą.

Zabudowania gospodarcze przy pałacu

Ufundowany przez Szczęsnego Potockiego kościół o. Dominikanów. Obecnie cerkiew.
Tu pierwotnie pochowany został Szczęsny Potocki.
Przed kościołem stał pomnik upamiętniający wizytę króla Poniatowskiego.
Obecnie stoi tu pomnik konny Aleksandra Suworowa – zasłużonego dowódcy w Imeperium Rosyjskim.
Suworow min.

Brał udział w rozgromieniu konfederacji barskiej.
13 września 1769 odniósł zwycięstwo nad Józefem i Kazimierzem Pułaskimi w bitwie pod Orzechowem. 23 maja 1771 pokonał konfederatów pod wodzą Charlesa Dumourieza w bitwie pod Lanckoroną.
W nocy z 22/23 września 1771 rozgromił oddziały konfederatów litewskich, dowodzone przez hetmana wielkiego litewskiego Michała Kazimierza Ogińskiego w bitwie pod Stołowiczami.
Przeprowadził udane oblężenie Wawelu, zakończone kapitulacją jego załogi 23 kwietnia 1772

Suworow stanął na czele korpusu ukraińskiego, który miał zadać ostateczny cios powstańcom kościuszkowskim.
W okresie od września do października zepchnął gen. K. Sierakowskiego pod Krupczanami i pobił pod Terespolem, gen. J. Meyena i gen. A. Byszewskiego pod Kobyłką. Przypuścił 4 listopada szturm na Warszawę (dokonując rzezi ludności Pragi), za co został awansowany do stopnia feldmarszałka.

Po powrocie z Polski objął dowództwo wojsk na południu Rosji w Tulczynie.

Kościół od tyłu. Urządzono tu jakieś zakłady produkcyjne, być może na bazie kościoła jako magazynu, jak to zwykle bywało w Sojuzie.

Brama do Tulczyna.
Pewnie późniejsza niż Pałac.

za bramą widoczna oficyna zachodnia pałacu.