Sopoćkinie, cmentarz katolicki

Strażnicy cmentarza katolickiego w Sopoćkinie

Policjantom polskim zamordowanym 22 września 1939 r.
s.p. Bronisław Schab
s.p. Mieczysław Łopuszek

Żołnierzom Wojska Polskiego i Korpusu Ochrony Pogranicza
poległym za Polskę
17-22 września 1939 r.
w tej ziemi pochowanym

nieznani żołnierze Wojska Polskiego – polegli 22 IX 1939
podporucznik Wiktor Klonowski – poległ 22 IX 1939
podporucznik Stefan Czeczkowski – poległ 22 IX 1939
kapitan Mieczysław Strzemeski – poległ 22 IX 1939 – adiutant generała brygady J. Olszyny Wilczyńskiego
generał brygady Józef Olszyna-Wilczyński – 27 XI 1890 – 22 IX 1939 – dowódca III Okręgu Korpusu Grodno
kapral Stefan Gordejko – poległ 22 IX 1939
nieznani żołnierze Wojska Polskiego – polegli 22 IX 1939

za wikipedią:
Józef Konstanty Olszyna-Wilczyński (ur. 27 listopada 1890 w Krakowie, zm. 22 września 1939 pod Sopoćkiniami)
– polski dowódca wojskowy, generał brygady Wojska Polskiego.

Ordery i odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1928)
Krzyż Niepodległości (1931)
Krzyż Walecznych – czterokrotnie
Złoty Krzyż Zasługi
Znak oficerski „Parasol”
Wojskowy Krzyż Zasługi III klasy (Austro-Węgry)
Krzyż Kawalerski Legii Honorowej (Francja)
Order Pogromcy Niedźwiedzia III klasy nr 1907 (Łotwa)

Główne wojny i bitwy
I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
III powstanie śląskie
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Śmierć
We wrześniu 1939 dowodził Grupą Operacyjną „Grodno”. Już 17 września generał, podróżując wraz ze swoim sztabem samochodem z Pińska do Grodna, zetknął się z luźnymi oddziałami sowieckimi oraz dywersantami komunistycznymi[11]. Po otrzymaniu rozkazu rozwiązania oddziałów, przebywa w Sopoćkiniach pod Grodnem. Prawdopodobnie zwłoka z ewakuacją sztabu związana była z organizowaniem pierwszych w kraju grup konspiracji zbrojnej.

22 września nad ranem wyruszył autem prowadzonym przez szofera, wraz z żoną – Alfredą Olszyną-Wilczyńską, adiutantem – kapitanem artylerii Mieczysławem Strzemeskim i jeszcze jednym mężczyzną w kierunku granicy litewskiej. Po kilku minutach jazdy samochód został zatrzymany przez radzieckie czołgi w Nowikach. Pasażerów samochodu ograbiono i rozdzielono – żonę generała zamknięto w stodole, a generała Olszynę-Wilczyńskiego i kapitana Strzemeskiego poprowadzono na bok i zamordowano. Z relacji żony generała wiadomo, że ciała obu mężczyzn były zmasakrowane[12]. Rosjanie zakrwawioną czapkę generała pokazywali jako swoje trofeum. Mogiła gen. Wilczyńskiego znajduje się w miejscowości Sopoćkinie, parafia Teolin, koło Grodna, a symboliczna na cmentarzu salwatorskim w Krakowie.

Pomordowanym, mieszkańcom Sopoćkin w dniu 15 czerwca 1944 roku przez katów hitlerowskich
Wierni Bogu – oddali życie byśmy mogli żyć w pokoju

Bohaterzy P.O.W.

polegli dnia 2 XI 1919 r.
w walce z Litwinami pod Kadyszem

grobowce „polskiej szlachty”