Grodno, Kościół Znalezienia Krzyża Świętego

Bazylika katedralna św. Franciszka Ksawerego w Grodnie

Bazylika katedralna św. Franciszka Ksawerego w Grodnie (biał. Кафедральны касцёл Святога Францішка Ксаверыя) – pierwotnie kościół jezuitów, od 1782 kościół farny, od 1991 katedra diecezji grodzieńskiej.

Fundatorem kościoła był król Stefan Batory, który u schyłku swego życia sprowadził jezuitów do Grodna. Stosowny zapis znalazł się w testamencie monarchy sporządzonym w Niepołomicach w 1585.
Świątynia miała być miejscem spoczynku władcy, ale król zmarł w 1586, gdy mury były wzniesione tylko do połowy.

W ostatnich latach kościół został objęty projektem rewaloryzacyjnym, realizowanym w ramach Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Dziedzictwo Kulturowe”, finansowanym ze środków ministerialnych, które pochodzą bezpośrednio z budżetu Państwa Polskiego.

Antoni hr. Tyzenhauz
Starosta Grodzieński Podskarbi W.X.L
ur. 1733r. – um. 1785 r.
Marya z hr. Tyzenhauzów Aleksandrowa
hr. Przezdziecka wypełniając wolę ojca
i brata pomnik ten wzniosła.

Kościół Znalezienia Krzyża Świętego w Grodnie

Kościół Znalezienia Krzyża Świętego w Grodnie – kościół bernardynów wybudowano w latach 1602 – 1618 i ukończono z datków polskich rycerzy wracających z wojny polsko-rosyjskiej, którzy dali po talarze od końskiego kopyta

OM
Andrzey.Yanna
z Połvbinsich
Nakłaninie.Kłaniccy
starostowie.gniezdziewscy
małzqkowie
proszą.o troie.pozdro
wienie.anielskie
wystawiony.przez.Iozefata
Michała.Ykonstancyq.z Ivndz.
low.Nakłaninie.Kłanickich
horozych.wol.wodztwa.po
morskiego
małzokow

PAMIĄTKA
chrzescijanskiego chwalebnego zycia
wielmoznego jmci pana Antoniego
ZORAWSKIEGO
podczaszego Woiewodztwa Witebskiego
Iego Przykładncy Pobozności Wurządza
niu Siebie Wielkiey Gorliwosci Y uprzeymosci
W rozszerzeniu Y ozdobieniu czci
BOSKIEY Nieznuzoney Pracy W dobrze
Czynieniu Bliznim Cnot Wieeey Y
Uprzeymicy Zostawionych Wpamieci
U BOGA YUmysłach Współczesnych jak
Na Tym Kamieniu Wyrytych takoz Y
Gorącey checi ktora zawsze *
Aby od każdego chrzescianina
Po Smierci Swoimy Modłami
Był wspierany U BOGA

DOM
Iozef z Mazuyskich Markiewicz
Komornik Woiewodztwa Wilenskiego
lat 24 w sluzbie K.Msc. iako Geometra w Ekonomach
Będąc Pilnie Cnotliwie swe Obowiązki Pelniąc
Umarł dnia 3 lutego 1791 Roku
Iakim Był w Sercu Tak Się Wszystkim Stawial
Prawdę Bez Złosci y Boyzni Mawiam
Ci Ktora Z Cnot się Iego Budowali
To Mu Swiadectwo Winne Napisali

Klasztor Bernardynów przy kościele

Szkoła i pomnik poświęcony nauczycielom i uczniom, którzy zginełi w latch wielkiej wojny ojczyźnianej 1941-45